Interview met Jitske Jasperse

Vandaag is het weer tijd voor een interview met Jitske Jasperse auteur van het boek Het vrouwelijke oog wil ook wat verschenen bij Uitgeverij Sterck & de VreeseLezen jullie mee??

Kun je iets over jezelf vertellen?

Ik woon op dit moment samen met mijn man in Berlijn, waar ik als docent kunstgeschiedenis en als onderzoeker aan de Humboldt Universiteit werk. Daarvoor woonden we in Madrid, waar ik een onderzoeksplan had. En ik heb heel lang in Amsterdam gewoond, waar ik ook kunstgeschiedenis gestudeerd heb. Uit deze korte bio blijkt wel dat mijn werk voor een belangrijk deel bepaalt hoe mijn leven eruit ziet.

Wilde je altijd al schrijver worden?

Hahaha, nee helemaal niet, al herinner ik me wel dat ik het als kind leuk vond om te schrijven. Schrijven met een (vul)pen heb ik het dan over. De handeling van het schrijven, het handmatige, heb ik altijd fijn gevonden. Al ben ik blij dat ik langere teksten op een computer kan typen.

Hoe ben je ontdekt als schrijver?

Als kunsthistoricus aan de universiteit schrijf ik vooral wetenschappelijke artikelen. Het is onderdeel van je vak, al betekent dit niet dat het automatisch gaat. Je moet een tijdschrift of uitgever vinden die in jouw werk geïnteresseerd is. En hoe gerenommeerder het tijdschrift waarin je publiceert, hoe vaker je werk gelezen wordt en hoe meer aanzien je binnen je vakgebied geniet. Als schrijver van het boek Het vrouwelijk oog wil ook wat ben ik eigenlijk ontdekt door mijn voormalige studente Rosanne Hartmann. Zij stelde voor dat ik mijn collegemateriaal over vrouwen en kunst naar een boek zou omwerken. Dat heeft er ook voor gezorgd dat mijn boek heel geschikt is voor studenten.

Was het moeilijk om een uitgeverij te bereiken?

Laat ik het zo zeggen: ik heb een wat hobbelig traject afgelegd voordat ik bij Sterck & De Vreese terecht ben gekomen. Daar hadden ze trouwens direct interesse in mijn boek.

Heb je ook een literair agent nodig gehad of heb je alles zelf gedaan?

Ik heb geen agent – ben ook niet beroemd, hahaha – en ben via via in contact gekomen met Katrien de Vreese.

Hoeveel boeken heb je in totaal geschreven?

Twee: een Engelstalig wetenschappelijk boek dat in 2020 uitkwam en dan nu mijn Nederlandstalige Het vrouwelijk oog wil ook wat waarmee ik een breder geïnteresseerd publiek hoop te bereiken. Ik heb voor dit boek ook wetenschappelijk onderzoek gedaan, maar heb het verhaal op toegankelijke wijze geschreven. Daardoor is het zowel voor studenten van kunstopleidingen als ook voor andere mensen die in kunst en cultuur geïnteresseerd zijn heel leesbaar geworden.

Hoe ziet je werkdag eruit?

Soms werk ik thuis, soms op de universiteit waar ik niet alleen onderzoeker, maar ook docent ben. Ik probeer veel vakliteratuur te lezen en artikelen te schrijven, maar bereid ook mijn onderwijs voor. Nu denk ik bijvoorbeeld na over mijn werkgroep over middeleeuwse sieraden: op welke manier communiceerden sieraden klasse, status en gender? Maar ook: hoe functioneerden ze als geschenken en kon je via sieraden ook eigendom over dieren en mensen claimen? Ik duik de bibliotheek in om literatuur te halen, handel e-mails af, praat met studenten over hun onderzoek en wissel met collega’s ideeën over onderwijs en onderzoek uit. Op dit moment werk ik aan mijn tweede wetenschappelijke boek en probeer zoveel mogelijk te schrijven. Daarbij leg ik mezelf een bepaald aantal woorden per dag op. Het lukt helaas niet altijd om het streefgetal te halen.

Zijn er punten die je minder leuk vindt in dit werk?

Ik heb hartstikke leuk werk, maar er zijn natuurlijk ook dagen dat het me zwaarder valt om me te concentreren of te motiveren. Ik heb regelmatig het idee dat ik nooit genoeg doe, dat er altijd meer moet. En er schieten eigenlijk altijd wel ideeën voor onderwijs en onderzoek door mijn hoofd, ook als ik op de fiets zit, naar een concert ga of een boek lees. Dat is inspirerend, maar soms ook vermoeiend.

Wat wilde je vroeger worden?

Ik moet eerlijk zeggen dat ik lang geen idee had, als kind niet en ook als student niet.

Welke opleiding(en) heb je gevolgd?

In Amsterdam heb ik eerst de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming gevolgd. Daarna heb kunstgeschiedenis gestudeerd, een gebied waarin veel krachtige vrouwelijke docenten werkzaam waren. Mede dankzij hen – al wist ik dat toen nog niet – ben ik me voor de connectie tussen vrouwen en kunst gaan interesseren.

Hoe heb je je studententijd ervaren?

Het was heerlijk om op Uilenstede te wonen en ik vond mijn opleidingen ook echt leuk, studeerde met plezier. Achteraf bezien was het een vrij onbezorgde tijd.

Feestbeest of studiebol?

Ik was geloof ik wel meer een studiebol dan een feestbeest (vraag maar aan mijn broer) en heb in mijn studententijd ook best veel gewerkt. Zo was ik een tijd docent Culturele en Kunstzinnige Vorming op een middelbare school en productieleider van twee semi-professionele opera’s in de Griffioen, het cultuurcentrum van de Vrije Universiteit.

Wanneer greep de leeswolf je?

Ah de leeswolf. Misschien zijn mijn herinneringen te rooskleurig, maar als kind las ik al graag. Op vakantie soms ook best dikke boeken. Als puber interesseerden boeken me minder en ik vond ook niet alles op de leeslijsten fantastisch, maar ik las zeker niet met tegenzin. Ik probeer tegenwoordig tijd voor het lezen te maken, helaas lukt dat niet altijd. Maar als het gebeurt, dan is het ontzettend interessant, soms prettig en soms ronduit onaangenaam jezelf in een andere wereld onder te dompelen.

Wat las je graag in je jonge jaren?

Mijn jonge jaren lijken een eeuwigheid geleden en ik herinner me niet zo goed wat ik las. In elk geval twee verschillende dagboeken: dat van Anne Frank en dat van Adrian Mole, maar ook Guus Kuijer en Annie M.G. Schmidt. Tijdens mijn middelbare schooltijd las ik alle detectives van Agatha Christie. Ik weet ook nog dat ik de boeken uit de Lijster-reeks las en ook Bulkboeken, beide kon je via je middelbare school aanschaffen.

Richt je je specifiek op een doelgroep tijdens het schrijven?

Ik hoop natuurlijk dat iedereen met een interesse in kunst en/of vrouwen het boek Het vrouwelijk oog wil ook wat leest; leeftijd, gender en kleur doen er niet toe. Ik heb bewust vrouwen en kunstwerken gekozen waarvan ik denk dat ze een breed publiek aanspreken. Middelbare scholieren die tijdens de kunstvakken op een andere manier naar kunst willen kijken, kunnen veel interessants in dit boek vinden. Dat geldt ook voor studenten van kunstopleidingen en kunstgeschiedenis die zich afvragen waarom in de handboeken en wellicht ook tijdens de studie weinig vrouwen aan bod komen.

Vind je dat je een opleiding nodig hebt om schrijver te worden?

Oeh dat vind ik best een lastige vraag. Waarschijnlijk omdat ik mezelf in de eerste plaats toch vooral als onderzoeker beschouw. Ik zet mijn ideeën en resultaten weliswaar op papier, maar dat maakt me niet meteen tot schrijver. Als onderzoeker ben ik wel getraind om te schrijven. Toen ik studeerde kreeg ik uitgebreid commentaar van mijn docenten en nu lezen collega’s en experts mijn artikelen en leveren daarop kritiek. Meestal gaat het daarbij om de inhoud, maar het is natuurlijk ook fijn als je werk leesbaar en daarmee toegankelijk is. Dat leer je deels door te doen, maar ook door feedback van anderen te krijgen.

Recentelijk verscheen je boek Het vrouwelijke oog wil ook wat waar gaat dit boek over (voor de mensen die het niet hebben gelezen)?

In tien hoofdstukken vertel ik het verhaal van de verschillende rollen die vrouwen als opdrachtgevers, kunstenaars en verzamelaars door de eeuwen heen gespeeld hebben. Zo’n verhaal is hard nodig, want vrouwen zijn in de (kunst)geschiedenis vaak vergeten of hun bijdragen zijn opzettelijk genegeerd. Het werk van mannen, de opdrachten van mannen en hun verzamelingen konden vaak op veel meer aandacht rekenen, waardoor het beeld ontstaan is dat vrouwen niets van belang voortgebracht hebben. Mijn boek toont dat vrouwen veel meer waren dan geportretteerde naakten en laat ons nadenken over wat kunstwerken ons kunnen vertellen over de uiteenlopende activiteiten van vrouwen. Daarmee hoop ik ook dat lezers met een andere blik door musea lopen, blogs lezen of naar podcasts luisteren. Ik zou het natuurlijk leuk vinden als lezers van de blog mijn boek bestellen! Hier vind je het: https://www.bornmeer.nl/winkel/het-vrouwelijk-oog-wil-ook-wat/

Hoe wordt er gereageerd op dit boek?

Ik krijg leuke reacties. Mensen hebben zin om het te lezen, zijn benieuwd, vinden het een spannend thema. Ze gaan graag in gesprek over de verschillende posities die vrouwen in de kunst innamen en nog steeds spelen. Het heeft een enkeling zelfs geïnspireerd om na te denken over het aandeel van vrouwen in hun eigen professionele netwerk en veranderingen in gang te zetten.

Waar heb je de inspiratie vandaag gehaald voor dit boek?

Het boek is ontstaan naar aanleiding van de collegereeks Vrouwen en kunst die ik jaren geleden aan de Universiteit van Amsterdam organiseerde. Hoewel het daar vooral om vrouwen als kunstenaars ging, wilde ik ook laten zien dat ze in de rollen van opdrachtgevers en verzamelaars optraden. Een aantal van de vrouwen die ik daar besprak duikt op in het boek, maar ik heb er ook veel nieuw materiaal aan toegevoegd. Daarbij ben ik van mijn eigen interesses uitgegaan: ik wilde niet alleen over schilderkunst schrijven, maar ook over sculptuur, glas-in-lood, tuinen en fotografie. Mijn boek staat dan ook vol met mooie afbeeldingen van heel verschillende objecten. Ook heb ik vrouwen gekozen over wie ik meer wilde weten, zoals bijvoorbeeld over de negentiende-eeuwse zwarte beeldhouwster Edmonia Lewis en over de islamitische concubine Subh die in de tiende eeuw in Zuid-Spanje leefde. De diversiteit aan onderwerpen en objecten maakt mijn boek heel afwisselend.

Op welk boek van jezelf ben je het meest trots?

Omdat ik tot op heden nog maar twee boeken geschreven heb, die bovendien ook heel anders zijn, ben ik op beide trots. Maar ik vind het erg leuk dat ik op het Vrouwelijk oog wil ook wat veel meer reacties heb gekregen en het was voor mij best bijzonder om met dit boek aan familie en vrienden in Nederland te laten zien waarmee ik me op de universiteit bezighoud.

Wat is het moeilijkst aan het schrijven van een boek?

Structuur aanbrengen in de tekst, nadenken over je argumentatie en die door het hele boek volhouden.

Heb je vaste schrijfrituelen?

Nee niet echt, al helpt het wel als het huis aan kant is en er rust is.

Wat kunnen lezers van jouw boeken leren?

Dat kunst niet alleen om schilderijen en sculpturen gaat, maar een enorme variëteit aan voorwerpen behelst. Het is deze rijkdom aan materiaal die je op een andere manier naar kunst doet te kijken en je laat nadenken over de verschillende verhalen die objecten je kunnen vertellen. En mijn boek maakt duidelijk dat vrouwen door alle eeuwen heen cruciale rollen speelden in de samenleving. Zij waren geen passieve figuren, maar traden op als kunstenaars, opdrachtgevers en verzamelaars. Het zijn de bewaard gebleven kunstwerken, zoals schilderijen, glas-in-loodvensters en sculptuur, en materiële objecten, zoals sieraden en kostbare kistjes, die inzicht bieden in de daden van vrouwen. Zonder vrouwen hadden mannen het niet gered, ook niet in een door mannen gedomineerde samenleving.

Staan er nog meer boeken op de planning. Zo, ja welke?

Ik werk op dit moment aan een wetenschappelijk boek over de kunst van het verhullen en onthullen van middeleeuwse voorwerpen. En denk ook na over een nieuw publieksboek dat mogelijk over lichaamsversieringen gaat, maar dat is nog niet uitgekristalliseerd.

Kun je rondkomen van het schrijven alleen of zijn er nevenactiviteiten die je moet doen om brood op de plank te krijgen?

Mijn baan aan de universiteit biedt inkomenszekerheid. Van schrijven alleen kan ik niet leven.

Op welke manier promoot je je boek?

Zelf heb ik natuurlijk direct familie en vrienden op de hoogte gesteld, maar gelukkig doet Erica van ’t Leven voor de uitgeverij de pr. Via haar was ik te gast bij het radioprogramma Nooit meer slapen waar ik in gesprek ging met Pieter van der Wielen. En ik was ook bij Nieuwsweekend met Mieke van der Weij.

Denk je dat social media een grote rol heeft bij de verkoop van je boeken?

Ja ik vermoed van wel, maar heb geen harde feiten. Ik ben zelf niet zo actief, maar een vriend van me heeft op Twitter een bericht geplaats en ik zag dat het gedeeld werd. Verder ben ik sinds kort op LinkedIn, waar ook veel op het gebied van kunst en cultuur gepost wordt. Sherry, ik ben natuurlijk benieuwd welke reacties er via jouw blog binnenkomen.

Wat doe je over 5 jaar?

Om eerlijk te zijn, heb ik daar nog niet zo’n idee over. Ik hoop dan in elk geval nog een of twee boeken gepubliceerd te hebben.

Heb je een relatie/getrouwd/kinderen?

Ik heb geen kinderen, maar wel een leuke man die ook een hoofdstuk voor mijn boek geschreven heeft. En in Berlijn hebben we eerst een ontzettend lieve oude, blinde kat uit het asiel gehaald en daarna een vrolijke vreetzak van een hond. Helaas zijn ze overleden.

Ben je gelovig. Zo ja, welke rol speelt religie in je leven?

Ik ben niet gelovig, maar omdat ik me met middeleeuwse kunst bezighoud die toch heel vaak religieus is (beelden van heiligen, reliekschrijnen, liturgisch textiel) en de Middeleeuwen door en door religieus waren, is religie uit mijn leven niet weg te denken. Ik kan ook begrijpen waarom religie en de bijbehorende rituelen voor mensen belangrijk zijn.

Welk boek heb je als laatst gelezen?

Ik heb onlangs Leïla Slimani’s In de tuin van het beest gelezen, een roman over Adèle die met tegenzin journaliste is en de onbedwingbare behoefte heeft om met allerlei mannen te slapen. Omdat ze getrouwd is, leidt ze twee levens die ze angstvallig gescheiden probeert te houden. Dat kan niet goed gaan. Ik vond het eigenlijk een heel pijnlijk boek om te lezen, omdat Adèle zo destructief is en ook iets zeer lijdzaams heeft. Toch heb ik boek bijna in een ruk uitgelezen.

Wat zijn je hobby’s?

Hmmm misschien zou ik hier gewoon glashard moeten liegen en zeggen dat ik graag kook, hahaha. Maar eerlijk gezegd heb ik op dit moment geen echte hobby’s. Ik weet niet wat dat dan weer over mij zegt …

Heb je tips voor aankomende schrijvers?

Zoals ik eerder zei, zie ik mezelf meer als wetenschapper dan als schrijver en daarom ben ik niet de aangewezen persoon om advies over schrijverschap geven. Als ik één ding geleerd heb, is het dat je altijd over iets moet schrijven waar je hart sneller van gaat kloppen. En o ja, het is ook handig om in een boekje notities te maken en je gedachten te ordenen.

 

Lees hier nog meer interviews:

 

Lees ook het interview met Jacqueline Zirkzee hier.

Lees ook het interview met Koert Koster hier.

Interview met Melissa Skaye lees je hier.

Het interview met auteur Perry Pierik lees je hier

Het interview met auteur Aloka Liefrink lees je hier

Het interview met fysio- en manueeltherapeut met Petra Hoekstra lees je hier

Het interview met Frans van Duijn lees je hier 

Het interview met Ted lees je hier

16 thoughts on “Interview met Jitske Jasperse

    • Hallo Linda, helemaal mee eens. Ik zal er weer eens een lezen ter ontspanning. Ik hoop natuurlijk dat je je ook in mijn boek stort. Hartelijks, Jitske

    • Beste Nicole, ben benieuwd of het boek ondertussen bij je in de kast staat (of naast je stoel ligt) en wat je ervan vindt. Groet, Jitske

    • Dank je wel Manon, het was ontzettend leuk om te doen. Met dank aan Sherry van Beauty and Books voor de vragen natuurlijk. Groet, Jitske

  1. Wat doe je over 5 jaar….dat is zo’n typische sollicitatiegesprek-vraag waar ik altijd een hekel aan had want ik wist het (ook) niet. Dat is zo ver! Deze dame laat zich leiden als ik het zo lees, die zit over 5 jaar ergens in het buitenland iets heel interessants te doen volgens mij. Interview met plezier gelezen!

    • Frederique, ik vond het ook een hele lastige vraag. Er waren meer vragen waar ik echt eens diep over na moest denken. En over 5 jaar, we zullen het zien. Jitske

  2. Je hebt er weer een leuk interview van gemaakt.
    Niet een doorsnee schrijfster met een “doorsnee” boek. Maar eens vanuit een andere invalshoek benaderd. Leuk om te lezen!!

    • Hoi Mandy, ben ook blij met de foto. Door mijn moeder genomen in de prachtig bloeiende tuin. Hartelijks, Jitske

    • Het was zoals eerder gezegd super leuk om te doen Kiki, hoop dat het je inspireert om mijn boek te lezen ;-). Veel groeten, Jitske

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.